A Dad and child with the child holding a toothbrush

สุขภาพทางช่องปากและน้ำตาล

ฟันผุ

โรคฟันผุถือเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพระดับโลก โดยเฉพาะในประเทศที่มีรายได้ต่ำ ส่งผลให้ขาดการดูแลพื้นฐานที่ดีพอ  เช่น การใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ ที่ช่วยลดโอกาสฟันผุได้ รวมไปถึงการรักษาทางทันตกรรมที่เข้าถึงได้ยาก (1,2 ) โรคฟันผุเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาของน้ำลายที่มีต่อคาร์โบไฮเดรตชนิดที่ย่อยง่าย (น้ำตาลและแป้ง) รวมไปถึงแบคทีเรียที่อาศัยอยู่บนคราบหินปูนในช่องปาก (3-5)

นำ้ตาลและความเสี่ยงต่อโรคฟันผุ

มีปัจจัยหลายด้านที่ก่อให้เกิดอาการฟันผุ ไม่ว่าจะเป็น สุขอนามัยในช่องปาก (การแปรงฟัน) การได้รับฟลูออไรด์ ความถี่ในการบริโภคคาร์โบไฮเดรตชนิดที่ย่อยง่าย รวมไปถึงปัจจัยด้านอาหารอื่น ๆ (6-11) องค์การอนามัยโลก (The World Health Organisation, WHO) ได้แนะนำว่า ควรบริโภคน้ำตาลประเภทฟรีชูการ์ (Free Sugars) ไม่เกิน 10% ของพลังงานที่ได้มาทั้งหมดในหนึ่งวัน โดยอ้างอิงจากผลวิจัยที่มีความน่าเชื่อถือ แต่ก็ยังไม่สามารถสรุปได้ว่าน้ำตาลและอาการฟันผุมีผลเชื่อมโยงกันโดยตรงหรือไม่ เพราะโรคฟันผุสามารถเกิดขึ้นจากปัจจัยอื่น ๆ ได้อีกมากมาย สำนักงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งยุโรป (European Food Safety Authority, EFSA) ได้ระบุว่า ปัจจัยเชื่อมโยงของน้ำตาลและโรคฟันผุที่พบในงานวิจัยต่าง ๆ ได้ระบุว่า อาจเกิดจากสุขอนามัยในช่องปากและการใช้ฟลูออไรด์ (11)

Friends laughing showing teeth

การป้องกันการฟันผุ

การป้องกันและรักษาโรคฟันผุนั้น ขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น ความช้าเร็วในการเข้าไปพบผู้เชี่ยวชาญหรือทันตแพทย์ หรือการวินิจฉัยโรคและอาการตั้งแต่ระยะเริ่มต้น รวมไปถึงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของฟลูออไรด์ และการเข้าถึงความรู้ทั่วไปที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพในช่องปาก จนไปถึงการรับรู้ถึงวิธีการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ (6) ซึ่งรวมไปถึงการจำกัดการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีฟรีชูการ์ (free sugars) (12) ทั้งนี้สหพันธ์ทันตกรรมโลก (FDI Worlid Dental Federation) ได้เสนอแนวทาง ในการป้องกันฟันผุโดยจัดระดับตามความน่าเชื่อถือของหลักฐาน จากสูงสุดไปต่ำสุด ดังนี้ (6):

  • ฟลูออไรด์ (มีประสิทธิภาพสูงไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบใดก็ตาม รวมไปถึงในยาสีฟันและน้ำดื่ม)
  • สารเคลือบฟัน (สารเคลือบหลุมร่องฟัน เป็นชั้นบางๆ เคลือบอยู่บนพื้นผิวฟัน)
  • การกระตุ้นการหลั่งของน้ำลาย (เช่น การเคี้ยวหมากฝรั่ง)
  • การปรับเปลี่ยนวิธีการกิน (การเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค รวมไปถึง การลดความถี่ในการบริโภคน้ำตาล)
  • สารต้านจุลชีพ (การรักษาอาการในช่องปาก โดยการกำจัดเชื้อแบคทีเรีย)
  • การเสริมแร่ธาติอื่น นอกจากฟลูออไรด์ (เช่น ไซลิทอล น้ำยาทาหรือการเคลือบฟันชนิดต่างๆ)


 

Little girl showing clean teeth
ทั้งการป้องกันและรักษาโรคฟันผุนั้นขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย ขึ้นอยู่กับความช้าเร็วของการเข้าไปพบผู้เชี่ยวชาญหรือทันตแพทย์ หรือการวินิจฉัยโรคและอาการตั้งแต่ระยะเริ่มต้น การเข้าถึงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของฟลูออไรด์ รวมไปถึงการเข้าถึงความรู้ทั่วไปที่เกี่ยวกับการดูแลช่องปากและความรู้ในการควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ

การอ้างอิง

  1. GBD 2017 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators. Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet Lond Engl. 2018 Nov 10;392(10159):1789–858.
  2. Lagerweij MD, van Loveren C. Declining Caries Trends: Are We Satisfied? Curr Oral Health Rep. 2015;2(4):212–7.
  3. Abou Neel EA, Aljabo A, Strange A, Ibrahim S, Coathup M, Young AM, et al. Demineralization–remineralization dynamics in teeth and bone. Int J Nanomedicine. 2016 Sep 19;11:4743–63.
  4. UK Scientific Advisory Committee on Nutrition. Carbohydrates and Health Report. London: TSO; 2015.
  5. World Health Organization. Sugars and dental caries. 2017. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sugars-and-dental-caries
  6. Pitts N, Zero D. Executive Summary White Paper on Dental Caries Prevention and Management. FDI World Dent Fed. 2017.
  7. Masood M, Masood Y, Newton T. Impact of national income and inequality on sugar and caries relationship. Caries Res. 2012;46(6):581–8.
  8. Singh A, Purohit BM. Malnutrition and Its Association with Dental Caries in the Primary and Permanent Dentition: A Systematic Review and Meta-Analysis. Pediatr Dent. 2020 Nov 15;42(6):418–26.
  9. Schwendicke F, Dörfer CE, Schlattmann P, Page LF, Thomson WM, Paris S. Socioeconomic Inequality and Caries: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Dent Res. 2015 Jan 1;94(1):10–8.
  10. de Abreu MHNG, Cruz AJS, Borges-Oliveira AC, Martins R de C, Mattos F de F. Perspectives on Social and Environmental Determinants of Oral Health. Int J Environ Res Public Health. 2021 Dec 20;18(24):13429.
  11. European Food Safety Authority Panel on Nutrition, Novel Foods and Food Allergens, Turck D, Bohn T, Castenmiller J, de Henauw S, Hirsch-Ernst KI, et al. Scientific Opinion on the Tolerable Upper Intake Level for Dietary Sugars. 2022 p. e07074.
  12. World Health Organization. Ending childhood dental caries: WHO implementation manual. 2020 Jan. 

ค้นหาข้อมูลเพิ่มเติม

ทรัพยากรของสมาชิก